Het boek "Karakter" heeft als ondertitel "Roman van zoon en vader". De vader in kwestie is de deurwaarder Dreverhaven, die bij zijn huishoudster, Jacoba Katadreuffe, een kind verwekt. Dit kind, een jongetje met de naam Jacob Willem Katadreuffe, groeit op bij z'n moeder, die van een huwelijk met Dreverhaven noch van enige geldelijke tegemoetkomingen iets wil weten.

Deze onverzet-telijkheid is voor haar zoon het voorbeeld om iets te bereiken in de wereld. Hij wordt daarbij op velerlei wijze dwars gezeten door zijn vader, die je in het boek leert kennen als tiran van het zuiverste water, die het vooral op de maatschappelijk zwaksten gemunt lijkt te hebben. Een goed voorbeeld van het tegenwerken van Dreverhaven is wanneer Jacobs winkeltje in Den Haag failliet is gegaan en Dreverhaven bij Jacoba Katadreuffe de inboedel laat weghalen.

Ondanks alle tegenwerking toont Jacob karakter, en zijn doorzet-tingsvermogen vindt een voorlopige bekroning in het behalen van de meestertitel. Zijn definitieve zege op Dreverhaven behaalt hij, als hij bij deze deurwaarder, die ook woekerleningen verstrekt, een fors bedrag aan geld leent.

Dreverhaven weert alle kritiek op zijn hardvochtige gedrag af met de stelling, dat Jacob Katadreuffe juist door de ondervonden tegenwind zijn ware karakter heeft kunnen laten zien. Door zich zo volledig op zijn maatschappelijke carrière te storten, heeft hij zijn sociale contacten verwaarloosd. Aan het slot van het boek komt hij dan ook tot het inzicht, dat hij weliswaar zijn vader weerstaan heeft, maar dat hij geen normaal menselijk contact met hem heeft kunnen sluiten, evenmin als met zijn moeder, die op het laatst overlijdt aan tering. Het boek eindigt daardoor met de -onuit-gesproken- vraag: Wat heeft Jacob nu eigenlijk bereikt?